کد مطلب:107117 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:154
[صفحه 764] (او را آزمایش كن تا دشمنش بداری). سیدرضی می گوید: بعضی از مردم این سخن را از پیامبر (ص) نقل كرده اند، اما آنچه تایید می كند كه این سخن از امیرالمومنین است آن است كه ثعلب از ابن اعرابی نقل كرده كه مامون گفت: اگر نبود كه علی (ع) فرمود: اخبر تقله (بیازما تا دشمن بداری)، من می گفتم: اقله تخبر، (مردم را دشمن بدار تا بیازمایی). قلاه یقلیه، قلی به كسر (قاف) و قلاء، به فتح به معنی: دشمن داشت او را. های آخر برای سكت اضافه شده است. این جمله ی امری است در معنای خبر و به منزله ی ضرب المثل به این معنی كه باطن هر كس را بیازمایی، دشمنش می داری. و این حكم به غالب است چون بیشتر مردم از نظر باطن و اخلاق ناروا چنینند. و آنچه را كه از مامون نقل كرده اند برعكس سخن اما (ع) است یعنی اظهار دشمنی با شخص باعث فاش شدن باطن او می گردد، زیرا كه او یا در برابر، دشمنی می كند و یا نمی كند، در هر صورت خوبی و بدی او روشن می گردد. و نظیر این سخن از ابوبكر اصفهانی نقل شده است كه گفت: اگر اعتراض بر گذشتگان در زمره ی نادانی و اسراف تلقی نمی شد، می گفتم: دشمنی، سپس آزمون، تا این كه انسان عمرش را تلف نكرده و بیجا با كسی دشمنی نمی ورز د.
صفحه 764.